In deze en volgende blogs behandelen we de belangrijkste en onmisbare hulpmiddelen, accessoires, gratis apps en andere hebbedingetjes voor bij jouw gitaar.
We beginnen met aantal accessoires dat je direct nodig hebt als je begint met spelen. Vandaag zijn de stemapparaatjes aan de beurt.
Stemmen is noodzaak
Iedere gitaar raakt na een tijdje ontstemd. Soms is dat al na een dag en soms pas na enkele dagen. Dat komt omdat de spanning van de snaren geleidelijk aan minder wordt. En omdat wisselingen van de temperatuur en van de luchtvochtigheid invloed hebben op de snaren en op het hout van de gitaar.
Daarom is het belangrijk dat je jouw gitaar regelmatig, iedere dag of om de andere dag, stemt of zodra je hoort dat jouw muziek niet meer zuiver klinkt. Doe je dit niet, dan wordt het lastig om bijvoorbeeld muziek van Internet te begeleiden, omdat jouw gitaar niet meer in stemming is met de muziek die wilt begeleiden. Het klinkt dan niet meer goed.
Speel je alleen maar voor jezelf dan zou je in principe langere tijd kunnen doorspelen zonder te stemmen. Alleen zal je dan merken dat je uit de pas loopt zodra je wilt meespelen met andere muziek. Bovendien kun je dan een verkeerd muzikaal gehoor gaan ontwikkelen. Kortom: stem je gitaar regelmatig.
Op gehoor of met een hulpmiddel
Grofweg zijn er twee manieren om je gitaar te stemmen: op gehoor of met een hulpmiddel. Als je op gehoor stemt dan ‘leen’ je een toon (zoals een A, C of een E) van een stemvork, een stemfluitje of, bijvoorbeeld, een piano en stem je een van de snaren daar op af. Vervolgens stem je de andere snaren weer op die ene snaar af. Dit is een heel proces en daarom ga ik er in deze blog niet verder op in.
De andere manier is gebruik maken van een hulpmiddel. Tenzij je een zuiver muzikaal gehoor hebt en bedreven bent in het stemmen op gehoor, is dit de meest eenvoudige en zuivere methode. Er zijn twee soorten hulpmiddelen: losse stemapparaatjes en stem-apps die je op jouw smartphone kunt zetten of die je via Internet kunt benaderen.
Omdat op gehoor stemmen een vaardigheid is die je gaandeweg moet ontwikkelen, is een stemapparaatje of een stem-app van begin af aan eigenlijk onmisbaar.
Clip-on apparaatjes
Het meest gebruikt voor gitaar zijn de ‘clip on’ stemapparaatjes. Ze heten zo omdat ze met een eenvoudig klemmechanisme op de kop van de gitaar worden vastgeklemd. Wanneer je een open snaar (bijvoorbeeld de A-snaar) aanslaat, pikt het apparaatje de trilling van de snaar op en vergelijkt dit met de frequentie van een precies gestemde open A-snaar.
Het apparaatje heeft een klein schermpje dat langs twee assen draaibaar is, zodat je het vanuit alle hoeken kunt zien. Wanneer de toon van de aangeslagen snaar te laag is, kleurt het schermpje (meestal) geel en moet je de snaar hoger stemmen. Als het schermpje rood kleurt, is de snaar te hoog gestemd en moet je deze lager stemmen. Is de snaar goed gestemd, dan kleurt deze groen.
Standaard apparaatjes
De zogenaamde standaard stemapparaatjes herkennen de tonen van de meest gebruikte stemming van de gitaarsnaren (E, A, D, G, B en E, je weet wel: ‘Een Aap Die Geen Bananen Eet’). Vaak zijn ze geschikt voor meerdere muziekinstrumenten en moet je van te voren instellen dat je het voor een gitaar wilt gebruiken.
Je kunt meestal kiezen uit ‘G’ (gitaar), ‘B’ (basgitaar), ‘U’(ukelile) ‘V’ (viool en vioolachtige strijkinstrumenten) en ‘C’. Met dit laatste maak je er een ‘chromatisch’ stemapparaatje van. Wat dat is leg ik hieronder uit.
Chromatische apparaatjes
Een ‘chromatisch’ stemapparaatje herkent iedere toon. Je kunt hiermee dus op iedere gewenste toon stemmen. Je moet dan zelf weten dat als je bijvoorbeeld de A-snaar aanslaat, je op de toon A moet stemmen. Het voordeel van dit type apparaatjes is, dat je de snaren kunt stemmen zoals je zelf wilt. Dus niet enkel E-A-D-G-B-E, maar bijvoorbeeld ook op Drop D (D-A-D-G-B-E) en andere stemmingen.
Clip-on stemapparaatjes zijn al voor rond de 10 Euro te koop.
Tot slot zijn er ook stemapparaten die je niet op de gitaar vastklemt, maar die de toon via een microfoon oppikken. Deze werken op dezelfde manier als de stem-apps. Daarover meer in een volgende blog.
Ingebouwde apparaatjes
Tot zover voor akoestische (klassieke of western) gitaren. Elektro-akoestische gitaren (dat zijn akoestische gitaren met een ingebouwd elementje of microfoontje en een ingebouwde voorversterker) hebben vaak ook een ingebouwd stemapparaatje. Bij elektrische gitaren kun je een los stemapparaatje opnemen in de aansluiting op de eindversterker.
Heb jij ervaringen met stemapparaatjes en met stemmen in het algemeen, of heb je vragen of opmerkingen? Deel deze dan met ons door te reageren op deze post.
